W budownictwie stosuje się wiele różnych typów maszyn roboczych do robót ziemnych, które przeznaczone są do użytku w różnych dziedzinach przemysłowych. Najczęściej spotykane maszyny to koparkoładowarki oraz koparki jednonaczyniowe Są one wciąż jednymi z najbardziej popularnych maszyn roboczych do robót ziemnych w czterech pierwszych kategoriach gruntów.
Producenci
Obecnie wśród wiodących producentów koparek jednonaczyniowych można wyróżnić takie firmy jak: Volvo, CAT, Komatsu, Osan czy Liebher.
Niektóre z maszyn są wyposażone w osprzęty i narzędzia robocze do robót ziemnych, transportowych, drogowych, rolnych, i innych traktowane są jako wielozadaniowe nośniki osprzętów. Jednak w grupie takich maszyn są też maszyny typu CX11 i 12MTX, wyposażone wyłącznie w osprzęt koparkowy i są zaliczane do grup wielozadaniowych nośników osprzętu. Osoby które obsługują tego typu maszyny, zaleca się aby przeszły szkolenie na operatora koparki jednonaczyniowej w celu przygotowania do egzaminu państwowego przeprowadzonego przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego. Dzięki takiemu szkoleniu i złożeniu egzaminu przed powołaną komisją, uczestnik otrzymuje książeczkę operatora maszyn do robót ziemnych i uzyskuje stosowne uprawniania do obsługi koparek jednonaczyniowych, wyposażonych w osprzęt koparkowy.
Aby móc dobrze przygotować się do państwowego egzaminu potrzebne będą różnego rodzaju pomoce naukowe, które będą zawierać niezbędne informacje między innymi na temat budowy, elektryki, silników, napędów hydraulicznych koparki jednonaczyniowej. Materiały dydaktyczne powinny być napisane zgodnie z obowiązującymi programami szkoleniowymi zatwierdzonymi przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego. Wszelkie informacje oraz materiały pomocnicze takie jak: książki, zeszyty, długopisy, plansze techniczne dla kursantów zapewnia firma szkoleniowa.
Budowa koparek jednonaczyniowych
Koparki jednonaczyniowe są to maszyny robocze wykorzystywane do odspajania niezamarzniętych gruntów w czterech pierwszych klasach, od pisków suchych do gruntów mało spoistych, spoistych oraz skały spękane.
RYSUNEK KOPARKI JEDNONACZYNIOWEJ
Koparki jednonaczyniowe na podwoziu kołowym i gąsienicowym, można spotkać przy wykonywaniu wykopów, budowie dróg, wydobyciu różnego rodzaju materiałów skalnych, czy przy rozładunku węgla. Koparki jednonaczyniowe jako maszyny kołowe, posiadają taką zaletę że można się nimi poruszać po drogach publicznych, przestrzegając przepisów zawartych w kodeksie drogowym. Warto podkreślić, że sam operator koparki jednonaczyniowej poruszając się po drodze maszyną musi znać i stosować się do obowiązujących przepisów ruchu drogowego oraz posiadać stosowne uprawnienia, by móc bezpiecznie prowadzić taki sprzęt po drogach. Ważne jest by wziąć również po uwagę to, że koparka jednonaczyniowa jest ogromnym sprzętem, który porusza się bardzo wolno i może on stanowić przeszkoda dla innych uczestników ruchu drogowego. Należy więc zwracać szczególną uwagę na pozostałych kierowców, którzy jadą za czy przed koparką.
Ze względu na różne układy napędowe koparek jednonaczyniowych, rozróżniamy koparki kołowe oraz gąsienicowe z napędem hydrostatycznym, którego istota działania opiera się na wykorzystaniu do napędu oleju hydraulicznego pod ciśnieniem.
Podstawowymi parametrami technicznymi charakteryzującymi koparki jednonaczyniowe są: pojemność łyżki (w m³), szerokość łyżki (w mm), udźwig (w kg lub tonach), wydajność (w m³/h), gabaryty maszyny (w mm), wielkość opon, masa robocza maszyny, rodzaj napędu, maksymalna wysokość burty środka transportu (w mm). Wszystkie te parametry odgrywają bardzo ważną rolę przy doborze odpowiedniej maszyny oraz przy określaniu jej wydajności eksploatacyjnej.
Wydajność eksploatacyjna koparek jednonaczyniowych to efekt ich pracy w ciągu określonej jednostki czasu, czyli ilość przerobionej ilości gruntu, ziemi (w m³) w ciągu jednej godziny pracy koparki. Parametr ten jest wielkością zmienną, ponieważ jest on uzależniony od wielkości łyżki jaką koparka jednonaczyniową posiada, od czasu trwania robót, rodzaju urabianego materiału (rodzaju gruntu), od środowiska pracy oraz od umiejętności operatora maszyny i jej stanu technicznego.
Wymagania kwalifikacyjne
Wymagania kwalifikacyjne operatorów koparek jednonaczyniowych są opisane w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Finansów z 11 stycznia 2017 r., zmieniające rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w czasie użytkowania maszyn do robót ziemnych, rogowych i budowlanych. Rozporządzenie to upoważnia do obsługi koparek jednonaczyniowej do 26 ton masy całkowitej, w zakresie trzeciej klasy uprawnień. Natomiast klasa pierwsza, (wszystkie) pozwala na obsługę wszystkich koparek jednonaczyniowych.
Odpowiednie szkolenie
Aby móc zostań operatorem koparki jednonaczyniowej trzeba przejść odpowiednie szkolenie, które przygotuje kursanta do pracy na takim sprzęcie. Szkolenia na operatorów prowadzone są w ośrodkach, które spełniły wymagane warunki i otrzymały zgodę na prowadzenie takiego typu działalności. Czas trwania kursu jest ściśle określony, twa on
134 godziny, z czego 52 godziny to teoria, a 82 godziny to praktyka (na 10 osobową grupę). Egzaminowaniem nie zajmuję się już sam ośrodek szkoleniowy tylko Centrum Koordynacji Szkolenia Operatorów Maszyn Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego z Warszawy. Warunkiem przyjęcia kandydata na kurs jest:
Ukończone 18 lat,
Wykształcenie co najmniej podstawowe,
Aktualne zaświadczenie lekarskie, stwierdzające brak przeciwskazań do wykonywania zawodu operatora koparek jednonaczyniowych w określonej klasie uprawnień.
Każdy absolwent kursu powinien z części teoretycznej znać:
Budowę oraz zasadę działania pracy poszczególnych zespołów i układów, będących częściami koparek jednonaczyniowych,
Przepisy BHP dotyczące eksploatacji koparek jednonaczyniowych,
Przepisy BHP na stanowisku pracy,
Technikę bezpiecznej pracy,
Zasady doboru odpowiedniej koparki jednonaczyniowej do wykonywania określonych zadań
Aby wykonywać prawidłowo zawód operatora maszyn, każdy absolwent kursu powinien umieć:
Pracować koparkami w zakresie określonej klasy uprawnień (I klasa lub III klasa),
Współpracować z innymi maszynami,
Współpracować z zespołem ludzi oraz kierownictwem przy organizacji robót,
Organizować pracę maszyn w różnych warunkach atmosferycznych,
Kontrolować jakość wykonywanych praz zgodnie z obowiązującymi w przedsiębiorstwie procedurami,
Czynnie uczestniczyć przy wykonywaniu przeglądów i napraw maszyn.
Po ukończeniu kursu na operatora koparki jednonaczyniowej absolwent może przystąpić do egzaminu przed Komisją powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie. Egzamin państwowy rozpoczyna się praktyką, następnie jest część teoretyczna. Po uzyskaniu wyniku pozytywnego kursant otrzymuje uprawnienia na operatora koparek jednonaczyniowych. Uprawnienia te są wydawane w postaci małej, niebieskiej książeczki operatora maszyn do robót ziemnych oraz stosownego świadectwa.
Warto też podkreślić, że znajomość przepisów BHP przez operatora koparki jednonaczyniowej jest jednym z najważniejszych zadań stawianych przed operatorami i daje:
Umiejętność świadomej oceny bezpieczeństwa na stanowisku pracy,
Umiejętność eliminacji zbędnych zagrożeń stwarzanych przez operatora,
Poczucie możliwości samodzielnej oceny czy pracodawca stwarza bezpieczne warunki pracy.
Każda koparka jednonaczyniowa i inne maszyny powinna mieć zapewnione użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem, wykonywanie przeglądów technicznych, napraw oraz odpowiednią konserwację i magazynowanie. Podstawowe czynności związane z bezpiecznym obsługiwaniem koparek jednonaczyniowych, określonych w przepisach to:
Przygotowanie do pracy i rozruch maszyny,
Efektywna praca maszyną,
Czynności sterowania i kierowania praca maszyny,
Czynności konserwacyjne.
Aby te zadania były prawidłowo realizowane, maszyna musi mieć zapewnione:
Bezpieczny transport i miejsce pracy,
Przeglądy techniczne i naprawy,
Magazynowanie i zabezpieczanie maszyny.
Podstawowe obowiązki każdego operatora, kursanci poznają na szkoleniu. Jednak są one też zawsze określone w DTR (dokumentacja techniczno-ruchowa), czyli instrukcji obsługi konkretnej maszyny, a są to:
Świadomość, że zostaje mu powierzona maszyna oraz że zakres robót zostaje w jego dyspozycji, od niego samego zależy efekt końcowy jego pracy,
Przygotowanie maszyny do pracy – zgodnie z wytycznymi znajdującego się w instrukcji obsługi maszyny,
Pilnowanie otoczenia maszyny podczas powykonywania pracy, aby nie doprowadzić do jakiejkolwiek kolizji z innymi maszynami lub pojazdami oraz by uniknąć niebezpieczeństwa zaistnienia wypadku z uczestnictwem ludzi,
Wykonywanie samodzielnie czynności związanych z zakresem technicznej obsługi maszyny wynikającej z instrukcji obsługi danej koprarki,
W przypadku zauważenia jakiejkolwiek usterki i nieprawidłowości w działaniu maszyny, operator niezwłocznie jest zobowiązany przerwać pracę i zameldować przełożonemu o zaistniałej sytuacji.
Wszystkie wymienione czynności mają na celu wydłużenie okresu użytkowania maszyny, zmniejszenie ilości niebezpiecznych sytuacji dla operatorów oraz otoczenia.
Operator koparki jednonaczyniowej ma obowiązek odmówić podjęcia pracy w następujących przypadkach:
Gdy maszyna jest niesprawna technicznie,
Gdy praca jest niezgodna z przeznaczeniem maszyny,
Gdy warunki pracy są niezgodne z bezpieczeństwem.
Technologia to nauka o sztuce wykonywania prac i dotyczy ona także robót ziemnych, wykonywanych koparkami jednonaczyniowymi w sposób zmechanizowany. Mechanizacja robót ot zastąpienie pracy ręcznej pracą maszyn.
Podczas wykonywania robót ziemnych zmechanizowanych, każdy operator musi przestrzegać zasad bezpiecznego urabiania gruntu, które dotyczą:
Pracy w gruncie o kategorii zgodniej z możliwościami maszyny,
Wykonywania prac w odpowiedniej odległości od krawędzi wykopu (klin odłamu),
Zachowania bezpiecznej odległości od linii elektroenergetycznych,
Pracy przy dobrym oświetleniu,
Pracy przy znajomości instalacji podziemnych,
Nieskładowanie urobku w granicach klina gruntu nieumocnionego.
Grunt jest to wierzchnia warstwa skorupy ziemskiej, sięgająco do kilkudziesięciu metrów. Koparki jednonaczyniowe podczas pracy wywierają tzw. nacisk jednostkowy na grunt. Jest to obciążenie na grunt, które wynika z ciężaru maszyny przypadające na jednostkę powierzchni styku maszyny z gruntem. A więc wielkość nacisku jednostkowego wynika z ciężaru maszyny i przypadającego na jednostkę powierzchni styku maszyny z gruntem. Większe naciski mają maszyny kołowe niż gąsienicowe.
W naturze wstępuje 16 kategorii gruntu, które kwalifikuje się pod względem trudności odspajania. Czym wyższa kategoria, tym wyższa spoistość. Koparki jednonaczyniowe zazwyczaj pracują w kategoriach od 1 do 4.
Wykop budowlany to przestrzeń o określnych wymiarach, utworzona w gruncie w wyniku wykonywania robót ziemnych, polegających na usunięciu znajdującego się gruntu.
Wykop wysokoprzestrzenny to wykop, którego szerokość dna jest mniejsza lub równa 1,5 metra, a długoś wykupu jest większa niż 1,5 metra.
Wykop szerokoprzestrzenny to wykop, którego dno jest większe niż 1,5 metra, a długość jest większa niż 1,5 metra.
Wykop jamisty wy wykop, którego szerokość dna lub średnia są mniejsze lub równe 1,5 metra.
Skarpą nazywa się boczną ścianę wykopu, nasypu, czy też rowu.
Istnieje bardzo duże ryzyko usunięcia się koparkoładowarki podczas wykonywania robót ziemnych, dlatego też należy wszelkie czynności wykonywać z bezpiecznej odległości od krawędzi wykopu. Wielkość ta wynika z tzw. Klina odłamu dla nadje kategorii gruntu, głębokości wykopu oraz dodatkowej odległości o wartości 0,6m, zwiększającej bezpieczną odległość. Ogólnie przyjmuje się, że bezpieczna odległość ustawienia maszyny od krawędzi powinna równać się głębokości wykopu plus 1 metr.
Klin odłamu jest to ta część gruntu, która może się osunąć pod własnym ciężarem lub pod ciężarem koparki jednonaczyniowej.
RYSUNEK KLIN ODŁAMU
Kąt stoku naturalnego to największy kąt, pod jakim grunt może się utrzymywać w zboczu (skarpie) w stanie równowagi trwałej.
RYSUNEK KĄT STOKU NATURALNEGO
Bezpieczna odległość posadowienia maszyny od wykopu zależy od rodzaju (kategorii) gruntu oraz od głębokości wykopu (lub wysokości nasypu)
Wartości wskaźników „s” dla I, II, III, IV kategorii gruntu:
Kategoria I ( grunty niespoiste, sypkie): s =1,5,
Kategoria II (grunty mało spoiste): s=1,25,
Kategoria III (grunty średnio spoiste): s=1,0,
Kategoria IV (grunty spoiste): s=0,5
Przykład: wyznaczenie bezpiecznej odległości posadowienia koparki kołowej dla poniższych danych:
Kategoria gruntu I, głębokość wykopu: 4m,
Kategoria gruntu II, głębokość wykopu: 4m,
Kategoria gruntu III, głębokość wykopu: 4m,
Kategoria gruntu IV, głębokość wykopu: 4m,
Rozwiązanie:
L1 = s*h = 1,5*4m=6m
Lc=L1+0,6m = 6m+0,6m= 6,60m
L1 = s*h = 1,25*4m=5m
Lc=L1+0,6m = 5m+0,6m = 5,6,
L1 = s*h= 1,0*4m=4m
Lc=L1+0,6m = 4m+ 0,6m = 4,60m
L1 = s*h=05*4m = 2m
Lc=L1+0,6m – 2m+0,6m = 2,60m
Kurs operator koparki jednonaczyniowej Gorzów Wlkp.
Na naszym kursie operator koparkoładowarki do 25 ton masy całkowitej, klasa III zostaniesz odpowiednio przygotowany do pracy operatora maszyny. Poznasz wszystkie potrzebne informacje dotyczące koparki jednonaczyniowej, takie jak: budowa, bezpieczeństwo i higiena pracy, instalacja elektryczna koparki, silniki spalinowe, napędy hydrauliczne, technologia robót, użytkowanie. Każdy z kursantów będzie miał możliwość odbycia zajęć praktycznych w dogodnym dla niego czasie na naszej koparce.
Niezależnie czy jesteś doświadczonym operatorem koparki, który potrzebuje uprawnień czy też nigdy nie miałeś do czynienia z maszyną – posiadamy wykwalifikowaną kadrę wykładową i instruktorów z wieloletnim stażem, którzy przygotują Cię z największą starannością do egzaminu państwowego.
Harmonogram kursu
Harmonogram kursu jest elastyczny i dopasowany do uczestników, aby każdy mógł solidnie się przygotować do egzaminu. Zapewniamy materiały szkoleniowe, książki, zeszyty, przerwy kawowe. Badania lekarskie w cenie kursu.
Zapraszamy na kurs koparka jednonaczyniowa Gorzów Wlkp. i zdobądź razem z nami nowe uprawnienia na operatora maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych.